Od lat obserwujemy, że pozłotnictwo w warsztacie iluminatorskim sprawia ogromne trudności. Z czego to wynika? Przyczyn, sądzę, jest wiele.
Moim zdaniem, jak w każdym rzemiośle, niezbędna jest nauka u mistrza. Zdobywanie wiedzy, a przede wszystkim nabywanie doświadczenia i umiejętności swobodnego poruszania się w świecie materiałów szlachetnych, to podstawa. Internet i różnorakie inne media proponują nam wgląd w proces pozłacania. Nie zastąpi to praktyki.
Wydaje się, że złocenie powinno być łatwe, ponieważ samo złoto jest niezwykle łatwe w obróbce, a przykładów zachowanych złoceń w manuskryptach mamy moc. Dzisiejsze technologie proponują rozmaite gotowe do złoceń: preparaty Kölner, różnorodne mikstiony; do przygotowania własnych receptur: pulmenty, kredy, kleje.
Co wybrać? Jak używać?
Kolejna zatem trudność to ogromny wybór chemii pozłotniczej na rynku. We współczesnych pracach iluminatorskich powszechnie używa się dzisiejszych technologii i materiałów. Dla iluminatorów pracujących na szlachetnym pergaminie, malujących farbami stworzonymi wg dawnych receptur oczywistym jest, że należy sięgnąć do klasycznych metod pozłotniczych. Pozwolić wypolerowanym metalom rozświetlić karty, miniatury ożywić blaskiem światła.
Jak to zrobić?
Należy przygotować możliwie najlepszy grunt pod złocenia, doskonale go nałożyć na podłoże, wyrównać, wygładzić i położyć metal.
Proste? Niekoniecznie. Receptury na spreparowanie gruntu znajdziemy pewnie tyle, ile przepisów na biszkopt… Jeśli już z tym się uporamy, to oczywistym jest, że nie każdemu złocenie wyjdzie tak samo, jak i biszkopt…
Jak wygląda nasz warsztat?
Mamy receptury sprawdzone, wypróbowane przez lata. Są to receptury do złocenia dużych powierzchni, maleńkich detali jak i do tworzenia złotych kaligraficznych liter. Sami z nich korzystamy, ale też dzielimy się nimi i uczymy naszych Uczniów podczas cyklicznych letnich warsztatów.
Nigdy też nie spoczywamy na laurach i poszukujemy nowych rozwiązań. Korzystamy z nowoczesnych materiałów, ale jeszcze chętniej sięgamy po te sprawdzone przed setkami lat, to i owo modyfikując, eksperymentując.
Gdzie szukać sprawdzonych receptur?
Oczywiście u dawnych mistrzów. Jednym z nich jest Mikołaj Siennik, który w swym XVI-wiecznym “Herbarzu to iest Ziół tutecznych, postronnych y zamorskich opisanie, co za moc maią, a iako ich używać tak ku przestrzeżeniu zdrowia ludzkiego, iako ku uzdrowieniu rozmaitych chorob […]. Przydano Alexego Pedemontana Księgi ośmioro o tajimnych a skrytych Lekarstwiech […]” m.in. w księdze 7 rozdziale 3 pisze:
“ O POZŁACANIU BITYM ZŁOTEM RZECZY ROZMAITYCH.
Grunt pod złoto / Zyzągo Włoszy zowią / tak uczyń ku pozłoćie / bitym złotem albo srebrem: weźmi Gypsu pieknego / Glinki Ormieńskiey / Alony dzikiey / Cukru Białego / każdego pół dragmy / potłukszy każde wespół / wsyp iedno na drugie / przyday nieco miodu albo piżma Zybuczkowego. Albo weźmi Gypsu namienionego / Alony dzikiey / Glinki Ormieńskiey po równey części / a wszystki na proch potarwszy rostworz ubitym białkiem iaiowym / potym przecedź albo przegnieć / a ieśliby gesto było / możesz wodą prosto rostworzyć”…
Brzmi magicznie i awykonalnie?
Złocenie nie jest sztuką tajemną i niedostępną. Owszem, nie znosi pośpiechu i drogi na skróty. Ale efekt rzetelnej pracy warsztatowej jest zachwycający. powalający, olśniewający.
Chcesz aby Twoje prace lśniły?
Sprawdź nasze najbliższe letnie spotkanie: LETNIE WARSZTATY KALIGRAFICZNO_ILUMINATORSKIE
Poznaj tę sztukę, praktykuj i lśnij 🙂
